آرایش هندسی خاص برخی از ستارگان برای نیاکان ما یادآور موجوداتی آشنا بود که مفهوم صورت‌های فلکی را پدید آورد. اتصال تعدادی ستاره با خطوطی فرضی که گاهی به نام خود شباهت دارد و گاهی هم با تخیل فراوان می‌توان شکل ظاهری صورت فلکی را به نامی که بر آن نهاده شده ربط داد! قرن‌ها بعد و با اختراع تلسکوپ اخترشناسان اجرامی را در آسمان مشاهده کردند که شکل ظاهری‌شان یادآور برخی چیزها و موجودات آشنای زمینی بود. سحابی قلب یکی از مثال‌های معروف این دسته از اجرام اعماق آسمان است.
سحابی قلب که با نام علمی IC 1805 هم شناخته می‌شود در واقع یک سحابی نشری بزرگ است که در فاصله ۷۵۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد. سحابی قلب همچون دیگر سحابی‌های نشری در تصاویر نجومی به رنگ قرمز دیده می شود. خطوط تاریک غبار در کنار رنگ قرمز این سحابی در همان نگاه اول یادآور شکل ظاهری قلب است.
این سحابی همچون دیگر سحابی‌های نشری بیشتر از گاز هیدروژن تشکیل شده است و رنگ قرمز آن نیز به دلیل تابش گاز هیدروژن است.
در مرکز سحابی قلب یک خوشه ستاره‌ای باز جای گرفته است. ستاره‌های این خوشه ستاره‌ای بسیار جوان هستند. سن این ستاره‌ها تنها چیزی در حدود ۱/۵ (یک و نیم) میلیون سال است. در مقایسه عمر خورشید حدود پنج میلیارد سال است. این خوشه ستاره‌ای که Mellote 15 نام دارد میزبان چند ستاره درخشان است که جرم‌شان به حدود پنجاه برابر جرم خورشید می‌رسد.
در همسایگی سحابی قلب یک سحابی نشری بزرگ دیگر نیز جای گرفته است که به سحابی روح معروف است. این دو سحابی را می‌توان در تصاویر نجومی میدان دید باز به راحتی در کنار هم ثبت کرد.
سحابی قلب و روح در کنار هم.
Credit: Michael Deger
سحابی قلب در صورت فلکی ذات الکرسی جای گرفته است. صورت فلکی ذات الگرسی که شکلی شبیه به حرف W دارد یکی از صورت‌های فلکی معروف آسمان شمالی است که با کمک آن می‌توان ستاره قطبی را نیز در آسمان پیدا کرد.
رصد سحابی قلب با کمک تلسکوپ‌های آماتوری کار آسانی نیست. اما این سحابی یکی از سوژه‌های محبوب عکاسان نجومی آماتور است.
عکس کاور: تصویری تلسکوپی از سحابی قلب.
Credit: Adam Block and Tim Puckett
نویسنده: امیررضا کامکار
