گروهی بینالمللی از ستارهشناسان در دانشگاه کمبریج که مشغول بررسی دادههای آزمایش واسپ (WASP به معنای جستوجوی گسترده برای یافتن سیارهها) بودند متوجه تغییرات نوری پیوستۀ ستارهای به نام bEBLM J0555-57A شدند. این تغییرات نشان میداد که جسمی به دور این ستاره در حال گردش است. با اندازهگیری جرم این جسم مشخص شد بسیار پرجرمتر از آن است که سیاره باشد و در اصل ستارهای کوچک است.
این ستاره در فاصلۀ ۶۰۰ سال نوری از زمین و در منظومۀ ستارهای دوتایی گرفتی واقع شده است. با عبور این ستاره از مقابل ستارۀ مادرش به نام bEBLM J0555-57A نور ستارۀ مادر مسدود میشود و روشنایی ظاهری آن تغییر میکند. در اینگونه منظومهها میتوان به طور دقیق جرم و اندازۀ هر دو ستاره را اندازه گرفت.
ستارۀ کوچک EBLM J0555-57Ab ۸۵ برابر مشتری جرم دارد و شعاع آن ۰/۸۴ شعاع مشتری است و تقریباً هماندازۀ سیارۀ گازی غولپیکرِ زحل است. کشش گرانشی در سطح این ستاره ۳۰۰ برابر قویتر است از آنچه ما روی زمین احساس میکنیم. این ستاره _احتمالاً کوچکترین ستارهای است که میتواند وجود داشته باشد _جرم کافی را برای همجوشی هیدروژن و تبدیل آن به هلیوم داراست و اگر کمی کوچکتر از این اندازه بود، فشار در هسته برای این فرایند کافی نبود. همجوشی هیدروژن در هسته ناپایدار است و ستاره در پایان عمرش به کوتولهای قهوهای تبدیل خواهد شد.
ستارههای خیلی کوچک و کمنور بهترین نامزدهای احتمالی برای شناسایی سیارات زمینمانند هستند زیرا امکان دارد در سطح خود آب مایع داشته باشند، مانند تراپیست-۱ کوتولهای خیلی سرد که با هفت سیاره در ابعاد زمین محصور شده است. جرم این ستاره با جرمی که برای تراپیست-۱ تخمین زده شده برابر ولی شعاع آن ۳۰ درصد کوچکتر است.
پیش از بررسی سیارهها نیاز داریم که ستارههای آنها را بشناسیم و شاید این موضوع باورکردنی نباشد که پیدا کردن ستارهها میتواند به مراتب سختتر از پیدا کردن سیارهها باشد. اندازهگیری ابعاد ستارههای کمنور و کمجرم اغلب سختتر از سیارههای بزرگ است. اما خوشبختانه این ستارۀ جدید در منظومهای دوتایی قرار دارد که با کمک روش گذر شناسایی شد. دوره تناوب مداری این منظومه حدود هشت روز است.
منبع:ریحانه رادی/ مجله نجوم